PGS.TS Tăng Chí Thượng – Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết: “Chuyển đổi số để người dân được chăm sóc sức khỏe toàn diện hơn” chính là thông điệp chung của ngành y tế trong năm 2023. Đây cũng là năm khởi động của 2 mục tiêu quan trọng, có ý nghĩa trong hoạt động chuyển đổi số, bao gồm việc xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân và kho dữ liệu dùng chung của ngành y tế!
Chuyển đổi số y tế là gì?
Chuyển đổi số y tế là việc áp dụng công nghệ, truyền thông một cách tổng thể và toàn diện vào các hoạt động của ngành y tế. Mục đích chính là nhằm tối ưu hóa việc quản lý, lưu trữ thông tin cũng như nâng cao chất lượng, hiệu quả và trải nghiệm người dùng. Trong lĩnh vực Y tế, chuyển đổi số bao gồm việc sử dụng hệ thống hồ sơ điện tử, ứng dụng di động, hệ thống quản lý và các công nghệ tiến tiến. Những thành phần điển hình của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 bao gồm các công nghệ số như Big data, IoT, Cloud Computing, Trí tuệ nhân tạo, robot, công nghệ thực tế ảo,…
Trong khi đó, Y tế số (Digital Health) là lĩnh vực sử dụng công nghệ số hóa để cải thiện quản lý sức khỏe, chẩn đoán, điều trị và dịch vụ y tế. Y tế số kết hợp công nghệ thông tin, ứng dụng di động, cảm biến, trí tuệ nhân tạo, học máy và nhiều công nghệ khác để cung cấp giải pháp tiên tiến trong lĩnh vực y tế.
Ứng dụng công nghệ trong việc thúc đẩy chuyển đổi số y tế
Y tế số đã và đang thúc đẩy sự cải thiện trong việc quản lý sức khỏe và tiếp cận dịch vụ y tế đồng thời giúp tối ưu hóa việc chẩn đoán và điều trị. Dưới đây là một số ứng dụng công nghệ thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế:
- Hồ sơ y tế điện tử (Electronic Health Records – EHR): Cho phép lưu trữ, quản lý và chia sẻ thông tin y tế của bệnh nhân dưới dạng điện tử, tăng tính hiệu quả và giảm sai sót trong quản lý hồ sơ bệnh nhân.
- Telehealth và Telemedicine: Cho phép khám bệnh và tư vấn y tế từ xa thông qua video cuộc gọi, điện thoại và ứng dụng di động, giúp bệnh nhân tiếp cận dịch vụ y tế một cách thuận tiện.
- IoT (Internet of Things): IoT trong y tế liên kết các thiết bị y tế với internet để thu thập dữ liệu sức khỏe. Các thiết bị đo huyết áp thông minh, đồng hồ y tế và cảm biến sức khỏe giúp theo dõi và quản lý sức khỏe cá nhân.
- Máy học (Machine Learning) và Trí tuệ nhân tạo (AI): Machine Learning và AI được sử dụng để phân tích dữ liệu y tế phức tạp, hỗ trợ chẩn đoán, dự đoán xu hướng dịch bệnh và tạo ra giải pháp điều trị cá nhân hóa.
- Ứng dụng di động: Ứng dụng di động cho phép bệnh nhân quản lý sức khỏe, đặt lịch hẹn và nhận thông tin về dược phẩm hoặc hẹn tái khám.
- Công nghệ Blockchain: Blockchain được sử dụng để bảo vệ thông tin y tế và đảm bảo tính bảo mật trong việc chia sẻ dữ liệu bệnh nhân.
Tầm quan trọng của chuyển đổi số với ngành Y tế
Đối với người dân
Chuyển đổi số y tế đặt mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc sử dụng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tương tác dễ dàng với các nhân viên y tế để phản ánh và nhận hướng dẫn, cũng như quản lý sức khỏe cá nhân thông qua kết nối và liên thông các dữ liệu sức khỏe với các cơ sở khám, chữa bệnh. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo mỗi người dân đều sở hữu hồ sơ sức khỏe điện tử.
Đối với nhân viên y tế
Thông qua việc áp dụng công nghệ, các bác sĩ dễ dàng tiếp cận các kiến thức và kỹ thuật y học mới nhất, giúp nâng cao chất lượng, sự an toàn cho bệnh nhân. Đồng thời, chuyển đổi số cũng giảm thiểu nguy cơ sai sót trong các quy trình y tế, đảm bảo sự chính xác và đáng tin cậy trong quản lý thông tin y tế.
Đối với nhà quản lý
Chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế mang đến nhiều cải tiến cho việc quản lý sức khỏe và cung cấp dịch vụ chăm sóc. Nhờ sự ứng dụng của công nghệ, nhà quản lý y tế có thể triển khai hiệu quả công tác điều phối, giám sát, cảnh báo và dự báo về các vấn đề liên quan đến sức khỏe của người dân. Ngoài ra còn giúp tăng cường khả năng phát hiện và đối phó với các vấn đề sức khỏe cộng đồng một cách nhanh chóng, chính xác.
Thực trạng chuyển đổi số y tế tại Việt Nam
Việt Nam đặt mục tiêu phát triển chăm sóc sức khỏe là một trong những ưu tiên hàng đầu. Chi tiêu cho lĩnh vực này sẽ có sự tăng trưởng đáng kể, khoảng 15,6 tỷ USD, chiếm 6,5% GDP trong năm 2018. Dự đoán vào năm 2028, con số này sẽ tăng lên 42,9 tỷ USD. Bên cạnh đó, Việt Nam có nhiều ưu thế để áp dụng các giải pháp y tế số:
- Thứ nhất: Hơn 60% dân số Việt Nam dưới 54 tuổi, nhóm này đang nhanh chóng đón nhận và sử dụng các công nghệ mới.
- Thứ hai: Chính phủ đã thực hiện nhiều chính sách để xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển các dịch vụ công nghệ thông tin và truyền thông.
- Thứ ba: Cơ sở hạ tầng công nghệ nước ta đang tiến tới sử dụng các dịch vụ dựa trên cloud – based, mở ra cơ hội phát triển các giải pháp sáng tạo, hiệu quả về chi phí nhằm cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Theo báo Chính phủ, Bộ Y tế cũng đang dự thảo Thông tư hướng dẫn triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số tại các cơ sở khám chữa bệnh. Dự thảo này nêu rõ lộ trình hoàn thành quá trình chuyển đổi số từ ngày 1/1/2027 tại các cơ sở khám chữa bệnh đối với các bệnh viện nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hoạt động từ ngày 1/1/2027. Đối với các bệnh viện được cấp giấy phép trước 1/1/2027, phải hoàn thành chuyển đổi số chậm nhất từ 1/1/2029. Các cơ sở khám chữa bệnh có thể căn cứ vào năng lực cũng như nhu cầu thực tế để hoàn thành trước lộ trình nêu trên.
Chuyển đổi số y tế là một quá trình mang tính toàn diện và liên tục, đòi hỏi sự tham gia của nhiều bên liên quan. Tuy nhiên, quá trình này cũng gặp phải một số thách thức, khó khăn, bao gồm:
- Thiếu nguồn lực: Chuyển đổi số y tế đòi hỏi một nguồn lực đáng kể, bao gồm cả tài chính, nhân lực và hạ tầng công nghệ thông tin. Trong đó, tài chính là một trong những thách thức lớn nhất.
- Thiếu sự đồng bộ: Hệ thống y tế Việt Nam hiện nay vẫn còn thiếu sự đồng bộ về hạ tầng công nghệ thông tin, các quy trình cũng như quy định chung, gây khó khăn cho việc triển khai các giải pháp chuyển đổi số y tế.
- Thiếu sự quan tâm của người dân: Thực tế, có một bộ phận người dân vẫn chưa quan tâm đến các dịch vụ y tế số, do họ chưa quen với việc sử dụng các công nghệ mới hoặc họ lo lắng về tính bảo mật của các thông tin cá nhân.
- Thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan: Chuyển đổi số y tế là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước, các bệnh viện, phòng khám, các doanh nghiệp công nghệ và người dân. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan, điều này gây khó khăn cho quá trình triển khai chuyển đổi số y tế.
Với sự phối hợp chặt chẽ của các bên liên quan, Việt Nam có thể giải quyết thách thức hạn chế về thông tin các giải pháp chuyển đổi số y tế và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số y tế một cách mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai!!!
